MARYNISTYKA 1986-1990

Filmowa replika słynnego HMS „Bounty”

70 x 85 cm, tempera, karton, 1986 r.

Replika HMS „Bounty”, zbudowana w Nowej Szkocji dla wytwórni Metro-Goldwyn-Mayer, zagrała w filmie „Bunt na Bounty”. Była to jedna z najlepszych kopii drewnianego statku z tego okresu. Kadłub został wykonany z dębu amerykańskiego tradycyjnymi metodami. Pokład przedłużono o 10 m w stosunku do oryginału, którego długość wynosiła 26,6 m. Replikę „Bounty” zwodowano w 1960 r. Producenci MGM, zgodnie ze scenariuszem filmu, zamierzali spalić statek, jednak zaprotestował przeciwko temu Marlon Brando. W następnych latach „Bounty” był atrakcją turystyczną na Florydzie. W 2006 r. przeszedł renowację za cenę 3 mln dolarów. Zatonął 29 października 2012 r. podczas sztormu u wybrzeży Karoliny Północnej.

Fregaty handlowe „Trafalgar” oraz „Delhi”

100 x 70 cm, olej, płótno, 1986 r.

Uzbrojone fregaty handlowe Angielskiej Kampanii Wschodnioindyjskiej nie miały takiej obsady dział i dyscypliny na pokładzie jak okręty wojenne. Miejsce załóg wojennych zajmowali pasażerowie i cenne towary. Na pierwszym planie „Trafalgar”, na drugim „Delhi”. Lata dwudzieste XIX w.

„Cutty Sark” na redzie portu Foochow

90 x 60 cm, olej, plótno, 1987 r.

„Cutty Sark” na redzie portu Foochow w czasie załadunku herbaty.

Fregata i bryg wojenny

60 x 40 cm, olej, płótno, 1987 r.

Angielska fregata i bryg na wodach Kanału Angielskiego (La Manche). Lata dwudzieste XIX w.

HMS „Defiance”

100 x 85 cm, olej, płótno, 1987 r.

Na pierwszym planie HMS „Defiance”, typowy dwupokładowiec z czasów restauracji Stuartów. Zaprojektowany jako 64-działowy okręt liniowy, zbudowany w 1666 r. w prywatnej stoczni Williama Castle’a w Deptford. Pojemność 877 RT, długość kilu 36 m, załoga 320 ludzi. Uzbrojenie, według różnych źródeł, prawdopodobnie składało się z 22 dział 32-funtowych, 28 dział 18-funtowych i 14 dział 8-funtowych. W 1666 r. okręt brał udział w bitwie czterodniowej. W 1668 r. spłonął w Chatham z winy artylerzysty, który, zabawiając się z dziewczyną, zaprószył ogień. Wydarzenie to opisuje „Dziennik” Samuela Pepysa – angielskiego urzędnika i pamiętnikarza.

Kliper„Ariel” na Kanale Angielskim

90 x 70 cm, olej, płótno, 1987 r.

Zbudowany w 1865 r. przez stocznię Robert Steele & Co w Greenock. Był szybkim żaglowcem o pojemności 852 t i konstrukcji łączonej – żelazne wręgi i drewniane poszycie. Woził herbatę z Chin. W 1866 r. klipry herbaciane „Ariel”, „Fiery Cross”, „Serica”, „Taeping” i „Taitsing” przystąpiły do słynnego wyścigu o premię za dostarczenie pierwszej w sezonie herbaty do Londynu. Do historii przeszła walka na finiszu „Ariela” i „Taepinga”. Po 99 dniach podróży i ponad 14 000 mil żeglugi oba klipry przybyły 6 września na redę Dungeness. „Ariel” wysłał sygnał wzywający pilota o godzinie 3 rano, a „Taeping” o godzinie 5. Zaczęła się przepychanka w celu pozyskania pilota przed rywalem. O godzinie 5.55 rano „Ariel” jako pierwszy przyjął na pokład pilota, który wprawdzie pogratulował kapitanowi zwycięstwa, ale do otrzymania premii liczył się czas zacumowania w porcie. Pięć minut później inny pilot zameldował się na pokładzie „Taepinga”. Oba klipry sunęły wzdłuż klifów Dover pod wszystkimi żaglami. „Ariel” wyprzedzał „Taepinga” o jedną milę. W ujściu Tamizy klipry zwinęły żagle i zostały wzięte na hol przez parowe holowniki. „Taeping” trafił na silniejszy holownik i minął Gravesend 55 minut przed „Arielem”. Statki dotarły do śluz: „Ariel” do East India Dock, „Taeping” do London Dock. Aby wpłynąć do doków, musiały jednak poczekać na przypływ. „Taeping”, o mniejszym zanurzeniu, zdołał wcześniej przejść przez śluzy i zacumować 28 minut przed „Arielem”. Zgodnie z zasadami wyścigu, zwycięzcą powinien zostać „Taeping”, jednak kapitanowie obu kliprów, po porozumieniu, zdecydowali uznać pojedynek za remisowy i podzielić się nagrodą.

„Pride of Baltimore”

80 x 55 cm, olej, płótno, 1987 r.

Na początku XIX w. klipry baltimorskie służyły wokół wybrzeży Stanów Zjednoczonych i Wysp Karaibskich jako kabotażowce, okręty kaperskie i rybackie. „Pride of Baltimore” był repliką zbudowaną za pomocą narzędzi, technik i materiałów typowych dla szkutnictwa dziewiętnastowiecznego. Pływał jako Ambasador Dobrej Woli stanu Maryland. W maju 1986 r., na północ od Puerto Rico, został zaskoczony przez biały szkwał (150 km/h). Żaglowiec zatonął wraz z kapitanem i 3 członkami załogi. Pozostała załoga, po 4 dniach dryfowania na tratwie, została uratowana przez norweski zbiornikowiec „Toro”.

„Ariel”

70 x 45 cm, tempera, płótno, 1988 r.

Kliper herbaciany „Ariel” na fali oceanicznej.

„Cutty Sark” w drodze do Chin

90 x 60 cm, tempera, płótno, 1988 r.

Zbudowany w 1869 r. z dębu indyjskiego i wiązu amerykańskiego w stoczni Scott & Linton w Szkocji, według nowej, „mieszanej technologii”: na żelaznym szkielecie montowane były drewniane elementy. Kadłub poniżej linii wodnej zabezpieczono blachą ze stopu miedzi i cynku. Całkowita długość statku wynosiła 86 m, pojemność 963 t. Starannie zaprojektowany, smukły kadłub i duża powierzchnia żagli pozwalały na rozwijanie dużych prędkości i wielkie przebiegi. Rekordowy, dobowy przebieg „Cutty Sark” to 363 mile morskie, prędkość maksymalna 17,5 węzła.

Kliper „Taeping” w Chinach

100 x 80 cm, tempera, płótno, 1988 r.

Szybki żaglowiec o pojemności 767 t do przewozu herbaty z Chin, zbudowany w 1863 r. przez stocznię Robert Steele & Co w Greenock. W wielkich regatach herbacianych w 1866 r. finiszował razem z „Arielem”. Nie wyłoniono wtedy zwycięzcy, a kapitanowie obu statków podzielili się premią za przywóz pierwszej herbaty do Londynu. Był to ostatni sezon, w jakim premia przypadała kliprowi, który jako pierwszy zacumował z ładunkiem w Londynie. Przybycie w krótkim odstępie czasu pięciu kliprów wyładowanych herbatą spowodowało spadek jej cen. Od tej pory premię otrzymywał kliper, który w sezonie uzyskał najlepszy czas na trasie z Chin do Londynu. 22 września 1871 r. „Taeping” zatonął na rafach Morza Chińskiego w czasie rejsu z Xiamen do Nowego Yorku.

Okręty Nelsona

110 x 85 cm, olej, płótno, 1988 r.

Okręty Nelsona według obrazu Nicolasa Pacocka. Od lewej HMS „Elephant” i HMS „Vanguard”, z prawej HMS „Captain”, a na pierwszym planie HMS „Victory”. „Captain” Nelson dowodził w bitwie pod Saint-Vincent, „Vanguardem” pod Abukir, a jako dowódca „Elephanta” oblegał Kopenhagę. Jako admirał dowodził z pokładu „Victory” w bitwie pod Trafalgarem.

Holownik parowy i żaglowiec towarowy

53 x 43 cm, olej, płótno, 1989 r.

Holownik parowy i typowy żaglowiec towarowy z początku XX w.

Okręt liniowy „De Zeven Provinciën”

50 x 35 cm, tempera, karton, 1990 r.

Zbudowany w Rotterdamie w 1665 r. przez Salomona Jansza van den Tempel, holenderski liniowiec dwupokładowy. Wyporność 1427 t, długość okrętu wraz z galionem 62 m, długość pokładu bateryjnego 46 m, załoga 750 osób. W stosunku do swojej wielkości miał bardzo silne uzbrojenie. Licząc od dolnego pokładu: 30 dział 42-funtowych, 30 dział 24-funtowych, 20 dział 12-funtowych, 20 dział 3-, 6- i 9-funtowych. Takie uzbrojenie nosił w czasie III wojny angielsko-holenderskiej, kiedy był okrętem flagowym admirała Michiela de Ruyter. Rozebrany w 1694 r. po prawie 30 latach intensywnej służby.

„Piako”

100 x 70 cm, tempera, karton, 1990 r.

Żaglowiec zbudowany w 1876 r. przez stocznię Alexander Stephen & Sons w Linthouse, na rzece Clyde, dla New Zealand Shipping Company jako jeden z trzech identycznych kliprów kolonialnych: „Piako”, „Opawa” i „Wanganui”. Statek miał wyporność 1075 ton, zabierał na pokład 300 pasażerów. Przewoził emigrantów na Nową Zelandię, a w drodze powrotnej zabierał wełnę z Nowej Zelandii i Australii. Zaginął w listopadzie 1900 r. na trasie Melbourne – Cape Town.