Marynistyka

HMS

W przygotowaniu.

m/t Andrzej Strug w barwach Polskich Linii oceanicznych

Typ statku: drobnicowiec
Rok budowy, stocznia: 1963, Sz B-54 (Szczecin)
Okres eksploatacji w PLO: 1963 – 1985
Dalsze losy: złomowany w 1985 (Hong Kong)
Nośność: 10526 TDW
Ilość pasażerów: 6 TEU
Długość całkowita: 153 m
Szerokość: 19.4 m
Zanurzenie: 8.3 m
Rodzaj napędu: silnik spalinowy, moc SG: 5733 kW
Prędkość: 18 w

HMS Mary Rose

Okręt Henryka VIII Mary Rose na tle zamku – klasztoru Św. Michała u brzegów Kornwalii. Fragmenty Mary Rose można oglądać w muzeum w Portsmouth, atrakcja obok HMS Victory i Warrior.

Fregata 24-działowa HMS „Enterprise”

70 x 50 cm, tempera, karton, 2006 r. Była to 28-działowa fregata 6. klasy, zwodowana w 1774 r. w Deptford, uzbrojona w 24 działa 9-funtowe na pokładzie działowym i 4 działa 3-funtowe na pokładzie rufowym. Brała udział w wojnie o niepodległość Ameryki. Konwojowała transportowce i pływała w patrolach. W 1780 r. jej załoga zatrzymała brandery hiszpańskie oraz uratowała statki i okręty stojące na redzie Gibraltaru. W 1782 r. na Karaibach zatrzymała 22-działowy amerykański okręt korsarski „Mohawk”. Od 1791 r. służyła jako hulk więzienny pod Tower. Została rozebrana w 1807 r. Pływała tylko 17 lat.

HMS Victory

Victory opuszcza Portsmouth z admirałem Samuelem Hoodem na pokładzie. Okręt udaje się na Morze Śródziemne bronić zdobytego przez Anglików Tulonu. Tulon odbił młody Napoleon. Było to w roku 1793.

m/t Jamno PPDiUR Odra Świnoujście

MT Jamno 70 x 50 cm, tempera, karton, 2010 r. Motorowy trawler burtowy „Jamno” z tzw. „serii jezior”, z 1964 r., pracował dla PPDiUR „Odra” Świnoujście. Ten mały statek, o długości około 60 m i nośności 500 t, pływał aż na łowiska falklandzkie. Na obrazie widoczny na tle jednej z Wysp Falklandzkich, tuż po przybyciu na łowisko. Pływał na nim ojciec twórcy mojej strony WWW Eugeniusz Bochra. Na pokładzie widoczne beczki na solone ryby. Obraz z kolekcji Adama B.

Victory opuszcza Portsmouth

ORP Dzik na Morzu Egejskim

W 1943 po upadku Włoch Dzika i Wilka przeniesiono do Bejrutu w celu patrolowania Morza Egejskiego Podczas pierwszego patrolu zatrzymał i zatopił grecki szkuner w służbie niemieckiej. Szkuner nazywał się Agios Andreas i jest widoczny na obrazie. Załogę przekazali na inny grecki żaglowiec tez w służbie niemieckiej. Nie zatopili go z powodu obecności na pokładzie kobiet i dzieci. Admiralicja brytyjska miała o to pretensje do porucznika Kłopotowskiego. Był on wtedy zastępca chorego kap. Romanowskiego. Po kampanii na Morzu Śródziemnym Dzik i Wilk dostały przydomek „Straszne Bliźniaki”.

Cap Hornowiec

ORP Orkan

Dziś pragnę przedstawić obraz na którym umieściłem nowoczesny niszczyciel ORP Orkan zbudowany w 1942 r. Polskiej Marynarce przekazany w grudniu 1942 r. Potężnie uzbrojony w 6 dział kaliber 120 mm uniwersalnych . Oprócz tego miał bardzo dobre uzbrojenie p. lotnicze i torpedowe. Moc 2 turbin parowych Parsonsa – 48 000 KM. W porównaniu nasze 10 – tysięczniki miały moc 8 000 KM przy prędkości 16 w. i wyporności 10000 ton.Ten niszczyciel miał wyporność 2000 ton i prędkość max. 35 w. Brał udział w konwojach atlantyckich. W 1943 r. przewoził ciało gen. Sikorskiego z Giblartaru do Anglii. Został zatopiony w październiku 1943 roku. Niestety zginęło wtedy 178 marynarzy polskich i 20 brytyjskich. Była to największa polska katastrofa wojenno – morska. Na horyzoncie widać nasz statek motorowiec zbudowany w Killoni MS Stalowa Wola. Miał on silnik o mocy 1400 KM, prędkość 9 w. przy wyporności 4620 ton. Czy taka sytuacja była jeśli chodzi o spotkanie naszych jednostek w konwoju nie wiem. Szukasz więcej szczegółów patrz Jerzy Pertek.

HMS Leopard

Rysunek przedstawiający HMS Leopard – 50 działowy okręt liniowy, budowany od 1776 do połowy 1790 roku w Portsmouth. Wyporność 1055 ton / Długość kadłuba 44.6m / Szerokość 12,4m Uzbrojenie: Pokład główny 22x 24 funtowe / Pokład górny 22×12 funtowe / Rufowy 4×6 / Dziobowy 2×6 Załoga: 350 osób. Brał udział w Kampanii Egipskiej w 1801 r. W 1807 roku stoczył walkę z większą od siebie fregata Chespapeake. Powodem było zdezerterowanie 4 członków załogi na amerykańską fregatę. Fregata poddała się a zbiegów aresztowano. Anglika ukarano śmiercią a 3 amerykanów batami. W 1812 jako transportowiec wojsk rozbił się u brzegów Kanady i został rozebrany.

ORP Błyskawica

ORP Błyskawica w obronie jednego z konwojów na północnym Atlantyku. W służbie tej była do połowy lutego 1944 roku. W rejsie z Anglii do Islandii 7 lutego zginął zmyty z pokładu mat Tadeusz Czerwiński.

Piorun i kanadyjski niszczyciel Irokez

Pod koniec 43 roku Piorun i kanadyjski niszczyciel Irokez wyszły 300 mil w Atlantyk aby spotkać się z Queen Elisabeth. Miały ja eskortować do któregoś portu w Anglii. Galerie Królowej były oblepione żołnierzami z USA i Kanady. Podziwiali oni tzw. Konacyrk niszczycieli. Było na co popatrzeć jak uwijały się one po Oceanie przy 9 w skali Beauforta. Królowa była eskortowana tez przez Błyskawice. Odbyły się wtedy przy dopingu Amerykanów wyścigi, które wygrała Błyskawica.

Thermopylea w drodze do Melbourn

Thermopylea -Zielony Diabeł – opuszcza Aberdeen aby wystartować z Londynu w drogę do Melbourne. Zajęło to mu 63 dni. Jest to najszybsze przejście żaglowca na tej trasie. Wydaje się to niemożliwe. Niestety nie znalazłem potwierdzenia tego faktu w słynnym dziele Basili Lubbocka o kliprach. Thermopylea został zbudowany własnie w Aberdeen w stoczni Water Hood and Co. wodowany i wyposażony został w sierpniu 1868 roku. Był on był przedstawicielem ostatniej już grupy słynnych kliprów. Należały do niej: „Windhower”, „Norman Court”, „The Caliph”, „Salamin” oraz „Cutty Sark” – jego wielki rywal. Miał 65 m. długości i 947 ton wyporności. Projektował go Bernard Waymouth z Londynu. Dalsza historia będzie opisana przy okazji obrazka dotyczącego słynnego wyścigu z Cutty Sarkiem.

Dar Pomorza mija Horn 2 listopada 1937 roku.

Dar Pomorza mija Horn 2 listopada 1937 roku. Jest to ostania duża podróż Daru. Jest to powrót z rejsu po Pacyfiku na który wszedł przez Kanał Panamski. Po drodze zawitał na Martynikę. Nie mam żadnych opisów z z tej podróży, ale myślę, że Horn mógł tak wyglądać na przełomie wiosny i lata. Kapitanem był Macaj.

SKS Mersey

SKS Mersey -tankowiec ,masowiec o nośności 120000 ton zbudowany w 2003 roku. Namalowany na zamówienie oficera, który zrobił na nim 7 kontraktów. Jest to miłośnik malarstwa marynistycznego Andrzej Bal.

Wapen van Utrecht

Zbudowany w 1665r. w Holandii. Długość kadłuba około 45 m. ,szerokość 11.5 m. Nosił 64 działa w tym 24 działa 24 funtowe na pokładzie dolnym. Brał udział w słynnej Bitwie pod Beachy Head w 1690 r. Bitwa toczyła się pomiędzy flotą francuską a angielsko-holenderską. W czasie bitwy okręt wszedł na mieliznę i został stacony. Załogę w całości podjął okręt angielski. Francuzi wystawili 70 okrętów liniowych plus pomocnicze, Anglicy i Holendrzy mieli ich 57. Francuzi wygrali bitwę ale nie wykorzystali tego rezygnując z pościgu za zjednoczona flota. Anglicy stracili 11 okrętów, Francuzi żadnego ale mieli 311 zabitych i 811 rannych.

HMS La vinia i Pandora

HMS Lavinia to fregata 5 klasy o 40 działach później miała 50 kanonad. Wyporność jej wynosiła 1172 tony w/g miary angielskiej. Została zwodowana w 1805 r. a w 1860 zatonęła jako hulk w kolizji z parowcem węglowym. HMS Pandora to znany nam już okręt z historii HMS Bounty. Została zbudowana w 1778 r. a zatonęła w 1791 w Cieśninie Torresa. Była fregatą o wyporności 524 tony, należała do 6 klasy 24 działowej. Długosc jej wynosiła 34 m, czyli o 10 mniej niż Lavinia . Okręty te nigdy się nie spotkały a rysunek służy porównaniu dla hobbystów.

Skrócony okręt liniowy

Za czasów Wojen Napoleońskich 64 działowe okręty liniowe były już przeżytkiem. Aby je wykorzystać demontowano górny pokład i tworzono z nich fregaty. Ale fregaty niespodzianki z głównym uzbrojeniem w 26 dział 24 funtowych. Taka fregata była Indefatigable. Charakterystyczne jest to, że po linowcu została im kabina i jej lustra powyżej pokładu głównego. Został tez pokład rufowy. Po tych szczegółach łatwo rozpoznać, że jest to skrócony okręt liniowy.

Dwie fregaty na zimowych leżach

Dwie fregaty na leżach zimowych. Na pierwszym planie 28 działowa na drugim 38 działowa. Fregata 28 działowa to szóstej klasy Enterprise, jej wyporność to 593 tony, długość kadłuba po pokładzie wynosiła 36,73 m, uzbrojona była w 24 działa 9 funtowe na pokładzie działowym i 4 3 funtowe na pokładzie nitowym, załoga składała się z 200 marynarzy i oficerów. Fregata na drugim planie to Diana, wyporność 1000 ton, długość po pokładzie 44,6 m, uzbrojenie składało się z 28 dział 18 funtowych na pokładzie działowym i 2 dział 9 funtowych i 12 32 funtowych kanonad na pokładzie nitowym. Na pokładzie działowym stały 2 działa 9 funtowe i 2 32 funtowe kanonady. Załoga składała się z 315 marynarzy i oficerów, widać wyraźną różnicę pomiędzy nimi.

HMS Amelia

Amelia to dawna Proserpina należaca do klasy francuskich fregat Hebe. Zwodowana w 1785 roku została zdobyta przez HMS Dryad w 1796 r. Służyla w marynarce brytyjskiej przez 20 lat biorąc udział w wojnach rewolucji francuskiej i napoleońskich. Słynna była jej bitwa z Arethues w 1813 roku. Została rozebrana w 1816 r. Miała 1,059 ton rejestrowych,46.,13 m długości 12,12 m szerokości. Na pokładzie działowym miała 28 dział 18 funtowych, na pokładzie rufowym 8 dział 9 funt i 4 karonady 24 funt. Na pokładzie dziobowym stały 2 działa 9 funtowe i 2 karonady 24 funtowe. Uzbrojenie to dotyczy w służbie brytyjskiej.

Pancernik Bismarck i ciężki krążownik Prinz Eugen

Pancernik Bismarck i ciężki krążownik Prinz Eugen wychodzą z Gdyni na operacje Rheinübung. Był 19 maja 1941 roku, była to ostatnia akcja obydwu okrętów z tym, że Prinz Eugen wycofał się w porę do Brestu. Bismarck został zatopiony z prawie cala załogą. Po lewej stronie widać słynne barkasy z Zalewu Wiślanego a po prawej lugrotrawler. Jest on typu lugrotrawlerów zamówionych przez Towarzystwo Korab w Niemczech w 1938 roku, ich historia jest też bardzo ciekawa ale to już innym razem…
Obraz w kolekcji mojego przyjaciela Adama B.

HMS Greenwech

HMS Greenwich przedstawiony na rysunku był pierwszym okrętem R.N. o tej nazwie. Zwodowany został w 1666 pamiętnym roku w Woolwich. Konstruktorem był Christofer Peet. Był to 54 działowy liniowiec 4 klasy. Miał 1646 ton rejestrowych, tyle co fregata mała 100 lat później. Długość kilu wynosiła 34 m. Związany był z słynna historia Admirala Bebbow i Kapitanem Cooper Wade. Był przebudowywany w 1724 r. W 1744 roku zderzył się z hulkiem HMS Lark i zatonął tracąc 86 ludzi. Pływal 78 lat.

Pamir mija Horn

ORP Garland walczy w obronie konwoju PQ -16 Maja 1942 r.

ORP Garland walczy w obronie konwoju PQ -16 Maj 1942 r. Podczas tych walk zginęło wielu marynarzy i zatopiono wiele statków transportowych. W Anglii w stoczni w Middlesbrough nad rzeka Tees okręt był remontowany po ciężkim bombardowaniu. 25 lat później ta stocznia zbudowała masowiec Ziemia Bydgoska o nośności 25 tys. ton. który był oddany wprawdzie z opóźnieniem ale pływał w PZM do 1988 roku czyli 21 lat. Angielscy stoczniowcy dobrze pamiętali Garlanda i dzielnych Polaków.

Trzecia wyprawa Barentsa

Trzecia wyprawa Barentsa 25 x 35 cm, olej, płótno, 2015 r. Statki trzeciej wyprawa Barentsa w północne rejony arktyczne. W oddali widać Spitsbergen. Celem ekspedycji było poszukiwanie północnego przejścia z Europy do Chin. Dowódcą wyprawy był Jacob van Heemskerck, a głównym nawigatorem Willem Barents. Ekspedycja wyruszyła 10 maja 1596 r. z Amsterdamu w składzie dwóch statków. Drugim statkiem dowodził Jan Rijp. Odkryto Wyspę Niedźwiedzią i Spitsbergen, który uznano za część Grenlandii. Po odłączeniu się od ekspedycji Rijpa, który miał zbadać wybrzeża, Heemskerck i Barents skierowali się na wschód i dotarli do północnych rejonów Nowej Ziemi, gdzie pod koniec sierpnia ich statek został unieruchomiony przez lód. Nie mogąc kontynuować żeglugi uczestnicy wyprawy zbudowali prowizoryczny dom z części statku i wyrzucanych na brzeg drzew. Przetrwali w nim arktyczną zimę i wiosną wyruszyli w drogę powrotną na dwóch odkrytych łodziach, bo statek był nadal uwięziony w lodzie. Barents zmarł 20 czerwca 1597 w drodze powrotnej, a pozostali członkowie dotarli na Półwysep Kolski, skąd zostali zabrani przez holenderski statek handlowy.

„Pamir”

„Pamir” 100 x 70 cm, olej, płótno, 2014 r. „Pamir”, zbudowany w 1905 r., był ostatnim żaglowcem handlowym, jaki kursował na trasie z Europy do Ameryki Południowej wokół przylądka Horn i jednym z floty Flying P-Line F. Laeisza z Hamburga. Jeszcze 4 z nich istnieją do dzisiaj: „Pommern” w Finlandii, „Peking” w Nowym Jorku, „Passat” w Lubece – Travemünde i „Padua” jako „Kruzenshtern”. Po II wojnie światowej „Pamir” pływał jako statek szkolny marynarki handlowej. Szkolenie na nim łączono z zarobkowym przewozem towarów. W 1957 r., w rejsie z Buenos Aires do Hamburga, został zaatakowany przez huragan. Zatonął 21 września 1957 roku koło Azorów na skutek przesunięcia się ładunku zboża. Z 86 ludzi załogi uratowało się tylko 6 osób. W jednej z naw kościoła Św. Jakuba w Lubece znajduje się ekspozycja poświęcona pamięci marynarzom z „Pamira”.