MARYNISTYKA
ESKADRA LORDA AMSONA
Eskadra Lorda Ansona 80 x 65 cm, tempera, płótno, 2004 r. Rok 1740, przygotowania eskadry Lorda Ansona do wyprawy na Pacyfik. Celem wyprawy było osiągnięcie dominacji na zachodnim wybrzeżu Ameryki Południowej i rabowanie hiszpańskich statków handlowych na Pacyfiku. Na pierwszym planie HMS „Centurion”.
HMS Agamemmnon
„Agamemnon” i „Melpomene” 100 x 80 cm, olej, płótno, 2008 r. Morze Śródziemne, 1793 r. 64-działowy liniowiec HMS „Agamemnon” walczy z 4 fregatami francuskimi. 44-działowa „Melpomene”, widoczna na drugim planie, zestrzeliła grotmaszt okrętu dowodzonego przez Horatio Nelsona, zmuszając go do wycofania się z pola walki.
20 WRZEŚNIA 1808r. LINIOWIEC AFRICA-64 DZIAŁA
HMS „Africa” 70 x 55 cm, olej, płótno, 2009 r. HMS „Africa” został zwodowany w 1781 r. Miał typowe uzbrojenie 64-działowego liniowca 3. klasy. Miał, 1379 ton rejestrowych wyporności i 48 m długości pokładu działowego. Karierę rozpoczął w wojnie o niepodległość Stanów Zjednoczonych, uczestnicząc w bitwie pod Cuddalore w 1783 r. Brał udział w Wojnach Napoleońskich, w bitwie pod Trafalgarem 1805 r. i wojnie brytyjsko-amerykańskiej w 1812 r. Po 33 latach służby został rozebrany w Portsmouth. Na obrazie scena z 20 września 1808 r. – HMS„Africa” eskortował 137 statków handlowych przez cieśninę Sund (10 mil od Kopenhagi). Tam zespół unieruchomiła cisza. Konwój zaatakowały 32 duńskie łodzie uzbrojone w działa. Duńczycy uderzyli od strony rufy i dziobu, unikając w ten sposób salw z 24-funtowych dział burtowych liniowca. Bitwa trwała do wieczora. Duńczycy do uzbrojenia łodzi wykorzystali działa z okrętów swojej floty rozbitej przez Nelsona w bitwie pod Kopenhagą w 1801 r.
Adventure w oddali i Resolution
„Adventure” i „Resolution” 70 x 50 cm, tempera, karton, 2008 r. Pierwsze statki europejskie za południowym kołem podbiegunowym, styczeń 1773 r. Druga wyprawa Jamesa Cooka. Celem wyprawy było poszukiwanie mitycznej „Terra Australis”, legendarnego kontynentu umieszczonego na mapie, sporządzonej przez Ptolemeusza w II w. n.e. wokół bieguna południowego. W czasie drugiej wyprawy Cook okrążył Ziemię na wysokich szerokościach geograficznych południowych i przekroczył koło podbiegunowe. Nie dotarł do Antarktydy, ale udowodnił, że legendarny kontynent południowy musi leżeć wewnątrz zimnych rejonów podbiegunowych, a nie w strefach o umiarkowanej temperaturze, jak sądzono wcześniej.
FREGATA ACASTA - 40 DZIAŁOWA
HMS „Acasta” podczas patrolu z kutrem na Kanale Angielskim. 110 x 75 cm, tempera, karton, 2009 r. HMS „Acasta” była 44-działową fregatą 5. klasy, jedną z największych zbudowanych w Wielkiej Brytanii. Zwodowana została w 1797 r. w Rotherhithe. Miała 1127 ton rejestrowych wyporności i 47 m długości. Na dolnym pokładzie miała 30 dział 18-funtowych, na pokładzie rufowym 8 dział 9-funtowych, a na na dziobowym 2 działa 9-funtowe i 4 karonady 32 funtowe. Załoga składała się z 320 ludzi. Od 1797 roku działała na Karaibach, gdzie zdobyła wiele francuskich i hiszpańskich pryzów. Później brała udział w Wojnach Napoleońskich, w bitwie pod San Domingo i Martyniką, w wojnie brytyjsko-amerykańskiej. Po 17 latach służby, w 1815 r. została postawiona w stan spoczynku, a w 1821 r. rozebrana na opał w Woolwich.
AGANEMNON WPŁYWA NA WODY ZATOKI NEAOPOLITAŃSKIEJ
HMS „Agamemnon” 100 x 75 cm, olej, płótno, 2008 r. 11 września 1793 r. HMS „Agamemnon” pod dowództwem Horatio Nelsona zmierzał przez wody Zatoki Neapolitańskiej z wizytą do króla Neapolu w celu zawarcia z nim sojuszu przeciwko Francji. Był to 64-działowy liniowiec 3. klasy, o wyporności 1384 t, zbudowany w 1781 r. i nazwany przez marynarzy „Eggs-and-Bacon”. Długość pokładu bateryjnego – 49 m, uzbrojenie: 26 dział 24-funtowych na pokładzie dolnym, 26 dział 18-funtowych na górnym, 10 dział 4-funtowych na rufowym i 2 działa 9-funtowe na dziobowym; 500 osób załogi. Brał udział w bitwach morskich pod Ouessant w 1781 r., u wybrzeży wysp Les Saintes w 1782 r., pod Genuą i wyspami Hyeres w 1795 r., pod Kopenhagą w 1801 i 1807 r., u przylądka Finisterre pod Trafalgarem w 1805 r. i pod San Domingo w 1806 r. W 1809 r. stan techniczny okrętu był już zły. W lipcu 1809 r. HMS „Agamemnon”, wraz z towarzyszącą mu eskadrą, chroniąc się przed sztormem, u ujścia La Platy wszedł na mieliznę. Próba ściągnięcia nie udała się; kadłub nie wytrzymał naporu lin holowniczych.
Fregata 24-działowa
HMS „Enterprise” 70 x 50 cm, tempera, karton, 2006 r. Była to 28-działowa fregata 6. klasy, zwodowana w 1774 r. w Deptford, uzbrojona w 24 działa 9-funtowe na pokładzie działowym i 4 działa 3-funtowe na pokładzie rufowym. Brała udział w wojnie o niepodległość Ameryki. Konwojowała transportowce i pływała w patrolach. W 1780 r. jej załoga zatrzymała brandery hiszpańskie oraz uratowała statki i okręty stojące na redzie Gibraltaru. W 1782 r. na Karaibach zatrzymała 22-działowy amerykański okręt korsarski „Mohawk”. Od 1791 r. służyła jako hulk więzienny pod Tower. Została rozebrana w 1807 r. Pływała tylko 17 lat.
FLEUTA-1620
FLEUTA-1620
WODNIK-1620
WODNIK-1620
JACHT SZWEDZKI-1770
JACHT SZWEDZKI-1770
ESKADRA ANGIELSKA NA MORZU ŚRODZIEMNYM -1670
Eskadra angielska na Morzu Śródziemnym 110 x 90 cm, olej, płótno, 2004 r. Rok 1670. Na pierwszym planie HMS „Resolution”, 70-działowy liniowiec 3. klasy zbudowany w 1667 r., jeden z 3 liniowców tej klasy zaprojektowanych przez słynnego projektanta Anthony’ego Deane’a. W 1669 r. okręt brał udział w akcjach przeciwko piratom berberyjskim na Morzu Śródziemnym. Jego atak na holenderski konwój płynący z Grecji spowodował wybuch III wojny holendersko-angielskiej. Zatonął w 1705 r. w wielkim sztormie u wybrzeży East Essex.
50-DZIAŁOWY OKRĘT LINIOWY LEOPARD-1780
HMS „Leopard” 50 x 35 cm, tempera, karton, 2004 r. Zwodowany w 1790 r. 50-działowy okręt liniowy 4. klasy o wyporności 1055 t i długości kadłuba 44,6 m, uzbrojony w 22 działa 24-funtowe na pokładzie dolnym, 22 działa 12-funtowe na górnym, po 6 dział 6-funtowych na rufowym i dziobowym, brał udział w kampanii egipskiej w 1801 r. W 1807 r. uczestniczył w poszukiwaniu dezerterów z Royal Navy, którzy uciekli podczas blokady francuskich liniowców w Zatoce Chesapeake. Ostrzelał i zatrzymał 38-działową ciężką fregatę USS „Chesapeake”, na której znajdowali się dezerterzy. Amerykanie nie zgodzili się na przeszukanie swojej jednostki, ale nie byli gotowi do podjęcia walki i poddali się po kilku salwach „Leoparda”. Dezerterzy zostali ujęci, a incydent „Leopard” – „Chesapeake” spowodował zaostrzenie stosunków między Wielką Brytanią a Stanami Zjednoczonymi. W 1812 r. pozbawiono „Leoparda” uzbrojenia i okręt zamieniono na transportowiec wojskowy. 28 czerwca 1814 r. w czasie rejsu z Wielkiej Brytanii do Quebecu okręt wszedł na mieliznę u brzegów wyspy Anticosti i uległ zniszczeniu. Załoga i transportowany na wojnę ze Stanami Zjednoczonymi regiment piechoty zdołali się uratować.
FREGATA I BRYG WOJENNY-1810
Fregata i bryg wojenny 60 x 40 cm, olej, płótno, 1987 r. Lata 20. XIX w. Angielska fregata i bryg na wodach Kanału Angielskiego (La Manche).
GOLDEN HIND W ZATOCE SAN FRANCISCO-1570
„Golden Hind” w zatoce San Francisco 100 x 70 cm, tempera, karton, 1998 r. Okręt flagowy Francisa Drake’a podczas podróży dookoła świata w latach 1577–1580. W tle panorama widoczna od strony San Francisco. Obecnie w tym miejscu stoi słynny most Golden Gate. „Golden Hind”, 150-tonowy galeon, opływając świat, rozpoczął erę panowania Anglii na morzach i oceanach.
CUTTY SARK LECĄCY DO CHIN W/G J.ALLCOTA-1867
„Cutty Sark” w drodze do Chin 90 x 60 cm, tempera, płótno, 1988 r. Zbudowany w 1869 r. z dębu indyjskiego i wiązu amerykańskiego w stoczni Scott & Linton w Szkocji, według nowej, „mieszanej technologii”: na żelaznym szkielecie montowane były drewniane elementy. Kadłub poniżej linii wodnej zabezpieczono blachą ze stopu miedzi i cynku. Całkowita długość statku wynosiła 86 m, pojemność 963 t. Starannie zaprojektowany, smukły kadłub i duża powierzchnia żagli pozwalały na rozwijanie dużych prędkości i wielkie przebiegi. Rekordowy, dobowy przebieg „Cutty Sark” to 363 mile morskie, prędkość maksymalna 17,5 węzła.
KLIPER STALOWY WEŁNIANY W DRODZE DO AUSTRALII
„Piako” 100 x 70 cm, tempera, karton, 1990 r. Żaglowiec zbudowany w 1876 r. przez stocznię Alexander Stephen & Sons w Linthouse, na rzece Clyde, dla New Zealand Shipping Company jako jeden z trzech identycznych kliprów kolonialnych: „Piako”, „Opawa” i „Wanganui”. Statek miał wyporność 1075 ton, zabierał na pokład 300 pasażerów. Przewoził emigrantów na Nową Zelandię, a w drodze powrotnej zabierał wełnę z Nowej Zelandii i Australii. Zaginął w listopadzie 1900 r. na trasie Melbourne – Cape Town.
SOVEREIGN OF THE SEA -1628
HMS „Sovereign of the Seas” 100 x 80 cm, olej, płótno, 1991 r. Trzypokładowy okręt 1. rangi, zbudowany w 1637 r. przez szkutnika Petera Petta pod kierunkiem jego ojca Phineasa, na osobiste zamówienie króla Jakuba I. Wyjątkowo bogato zdobiony, wyposażony w 102 działa odlane z brązu, miał podnieść prestiż i autorytet angielskiego monarchy. Aby sfinansować bardzo kosztowną budowę okrętu, konieczne było wprowadzenie specjalnego podatku, co stało się jedną z przyczyn konfliktu króla z parlamentem i doprowadziło później do wojny domowej. Okręt brał udział w trzech wojnach z Holandią i w jednej przeciwko Francji. Był dwukrotnie przebudowywany. Spłonął w wyniku przypadkowego pożaru w 1697 r.
DRUGI POJEDYNEK LYDIA - NATIVIDAD
Pojedynek „Lydii” z „Natividad” 100 x 80 cm, olej, płótno, 2005 r. Ilustracja do powieści „Szczęśliwy powrót” C. S. Forestera. Fregata HMS „Lydia” dowodzona przez kapitana Hornblowera walczy z okrętem liniowym „Natividad”. Jest to drugi pojedynek tych okrętów. Główna artyleria okrętu hiszpańskiego składała się z 24-funtowych dział. Angielska fregata miała 18-funtowe działa. Po zażartej walce, prowadzonej w sztormie, „Natividad” został zatopiony.
LYDIA-PRZYBIJAJĄCA DO BRZEGÓW NIKARAGUI
„Lydia” przybijająca do brzegów Nikaragui 100 x 80 cm, olej, płótno, 2004 r. Ilustracja do powieści „Szczęśliwy powrót” C. S. Forestera. Fregata dostarcza broń i amunicję powstańcom walczącym przeciwko koronie hiszpańskiej.
BOUNTY-WYPŁYWAJĄCY W SWÓJ WIELKI REJS - 1787
„Bounty” wypływa w swój wielki rejs 100 x 70 cm, tempera, płótno, 2004 r. Okręt, zbudowany w 1784 r., miał tylko 26,6 m długości i 200 t wyporności. W 1787 r. został kupiony przez Admiralicję i wysłany na Tahiti po sadzonki drzewa chlebowego, którego owoce miały karmić niewolników na Jamajce. Dowódcą okrętu był wychowanek Jamesa Cooka, bardzo wymagający porucznik William Bligh. Po długiej i ciężkiej podróży „Bounty” dotarł na Tahiti. Tam załoga spędziła 5 miesięcy czekając na ładunek. Na początku kwietnia 1789 r. „Bounty” wyruszył na Jamajkę z 1015 sadzonkami. 28 kwietnia 1789 r. na pokładzie wybuchł bunt spowodowany surowością Bligha. Kapitan wraz z 18 wiernymi mu marynarzami został zmuszony do opuszczenia okrętu. Po 48 dniach i przebyciu 6700 km siedmiometrową szalupą dopłynęli do Timoru. Buntownicy dowodzeni przez Fletchera Christiana płynęli dalej w poszukiwaniu bezpiecznej kryjówki. „Bounty” dotarł ostatecznie do bezludnej wyspy Pitcairn.
POWRÓT ENDEAVOUR PRZEZ OCEAN INDYJSKI
Powrót „Endeavour” przez Ocean Indyjski 100 x 80 cm, olej, płótno, 2008 r. Pierwsza wyprawa Cooka dookoła świata w latach 1768–1771. Ekspedycja na południowy Pacyfik, zlecona przez Towarzystwo Królewskie w Londynie, miała umożliwić naukowcom obserwację przejścia Wenus przez tarczę słoneczną, czego dokonano na Tahiti. Drugim celem było poszukiwanie legendarnego kontynentu „Terra Australis” na półkuli południowej. Ekspedycja dotarła do Nowej Zelandii i południowo-wschodnich wybrzeży Australii. Na obrazie „Endeavour” i statki handlowe Oceanu Indyjskiego – battel i doni.
Galeon Batavia
Galeon „Batavia” 50 x 35 cm, tempera, karton, 2003 r. „Batavia”, najpiękniejszy statek handlowy Holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej, rozbiła się w dziewiczym rejsie na rafie koralowej i zatonęła u zachodnich wybrzeży Australii w 1629 r. Wrak został odnaleziony w czerwcu 1963 r. W latach późniejszych wydobyto z morza część kadłuba „Batavii” a także ładunku i wyposażenia: działa i kule, kotwice, przyrządy nawigacyjne, przedmioty z ceramiki i szkła oraz monety. Większość obiektów znajduje się obecnie w Muzeum Morskim Australii Zachodniej we Fremantle.
FREGATA "BAREAS"
HMS „Bareas” 110 x 90 cm, olej, płótno, 2009 r. Zwodowany w 1774 r. w Chatham Dockyard, był 26-działową fregatą 6. klasy o wyporności 626 t i prędkości 14 węzłów; ówcześnie jeden z najszybszych okrętów Royal Navy. Długość pokładu działowego wynosiła 38 m, główne uzbrojenie stanowiły 24 działa 9-funtowe. W 1779 r. okręt, należący wtedy do eskadry admirała Hyde Parkera, przejął uzbrojony francuski statek handlowy „Compas”. W latach 1784–1887 pod dowództwem Horatio Nelsona zwalczał nielegalny handel ze Stanami Zjednoczonymi. Na obrazie HMS „Bareas” na wodach Indii Zachodnich ostrzeliwuje amerykański bryg. Gorliwość Nelsona w walce z nielegalnym handlem nie znalazła akceptacji u jego przełożonych. Nelson na kilka lat został odsunięty od służby.
SZKUNER AMERYKAŃSKI "BALTIMORE"
„Pride of Baltimore” 80 x 55 cm, olej, płótno, 1987 r. Na początku XIX w. klipry baltimorskie służyły wokół wybrzeży Stanów Zjednoczonych i Wysp Karaibskich jako kabotażowce, okręty kaperskie i rybackie. „Pride of Baltimore” był repliką zbudowaną za pomocą narzędzi, technik i materiałów typowych dla szkutnictwa dziewiętnastowiecznego. Pływał jako Ambasador Dobrej Woli stanu Maryland. W maju 1986 r., na północ od Puerto Rico, został zaskoczony przez biały szkwał (150 km/h). Żaglowiec zatonął wraz z kapitanem i 3 członkami załogi. Pozostała załoga, po 4 dniach dryfowania na tratwie, została uratowana przez norweski zbiornikowiec „Toro”.
