MARYNISTYKA 2011

„Batory” i „Zaruski”

100 x 70 cm, tempera, karton, 2011 r.

Słynne spotkanie jachtu „Generał Zaruski” z liniowcem pasażerskim „Batory” wiosną 1957 r. na wodach północnej Norwegii. Nazwa statku „Generał Zaruski” została przywrócona po narzuconej za czasów Stalina nazwie „Młoda Gwardia”. „Batory” był po kapitalnym remoncie i latem wrócił na linię atlantycką, ale nie do Nowego Jorku, lecz do Montrealu. Pływał na tej linii 13 lat.

„Égyptienne”

70 x 50 cm, tempera, karton, 2011 r.

Francuska 40-działowa fregata „Égyptienne” zbudowana w 1799 r. w Tulonie. Jej pierwszym zadaniem było wzmocnienie sił Napoleona w Egipcie. W 1801 r. wraz z fregatą „Justice” została wysłana z ładunkiem amunicji i żołnierzy do Alexandrii. 2 września, po upadku Alexandrii, w ramach podziału łupów „Égyptienne” została przejęta przez Brytyjczyków a „Justice” przez ich tureckiego koalicjanta. Wielka Brytania przejęła od Francuzów także staroegipskie zabytki. „Égyptienne” przywiozła do Anglii między innymi słynny „Kamień z Rosetty”, którego odkrycie przyczyniło się do odczytania egipskich hieroglifów. HMS „Egyptienne” służyła w Royal Navy do 1817 r. Na obrazie francuska fregata „Égyptienne” i bryg mijają klasztor Mount Saint-Michel nad Kanałem La Manche. Marynarze na fregacie stawiają „royale”.

„Gipsy Moth IV”

35 x 25 cm, tempera, karton, 2011 r.

Jacht prowadzony przez sir Francisa Chichestera minął przylądek Horn 21 marca 1967 r., w czasie samotnego rejsu żeglarza dookoła świata. Królowa Elżbieta II wyróżniła żeglarza tytułem szlacheckim.

„Suhaili”

50 x 35 cm, tempera, karton, 2011 r.

17 stycznia 1969 r. sir Robin Knox-Johnston minął przylądek Horn na własnoręcznie wykonanym jachcie „Suhaili”. Jako pierwszy samotnie opłynął świat dookoła, bez zawijania do portu. Podróż trwała 313 dni. W 1995 r. królowa Elżbieta II wyróżniła żeglarza tytułem szlacheckim.

ORP „Dragon”

100 x 70 cm, tempera, karton, 2011 r.

Krążownik zbudowany został w 1918 roku w Wielkiej Brytanii jako HMS „Dragon”. 15 stycznia 1943 r. na mocy polsko-brytyjskich porozumień rządowych został przekazany Polskiej Marynarce Wojennej. Władze emigracyjne zdecydowały o zachowaniu nazwy „Dragon”, która ma długą i piękną tradycję w Royal Navy, sięgającą XVI wieku. Imię „Dragon”, czyli „Smok” nawiązywało także do pierwszego okrętu polskiej floty tworzonej przez Zygmunta Augusta u schyłku XVI w. ORP „Dragon” był pierwszym okrętem tej klasy pływającym pod polską banderą. Podczas inwazji w Normandii 8 VII 1944 roku został trafiony przez niemiecką „żywą torpedę” Neger. Ciężko uszkodzony okręt został użyty jako element falochronu sztucznego portu inwazyjnego.

SS „Narwik”

100 x 70 cm, tempera, karton, 2011 r.

Spotkanie polskiego drobnicowca „Narwik” z brytyjskim krążownikiem na Oceanie Indyjskim, 1942 rok. Krążownik odebrał ciężko chorego kapitana „Narwika” Tadeusza Niefiedorowicza, którego na mostku drobnicowca zastąpił I oficer Czesław Zawada. 10 października 1942 r., na Południowym Atlantyku, na zachód od Kapsztadu, dowodzony przez kapitana Zawadę „Narwik” odebrał sygnał SOS z transportowca „Orcades” storpedowanego przez niemiecki okręt podwodny U–172. Mimo zagrożenia ze strony okrętu podwodnego „Narwik” przystąpił do akcji ratowniczej i podjął na pokład 1022 rozbitków. Była to największa i najskuteczniejsza operacja ratunkowa przeprowadzona przez jeden statek podczas II wojny światowej. Dowódca okrętu wraz załogą zostali za nią uhonorowani odznaczeniami polskimi i brytyjskimi.

Fregata klasy Enterprise

100 x 70 cm, tempera, karton, 2011 r.

28-działowa fregata stojąca w dryfie na redzie Falmouth. Na drugim planie 12-działowy kuter wojenny. W oddali widać zamek Pendennis. Projekt fregat klasy Enterprise wykonał John Williams w 1770 r. W skład załogi fregaty wchodziło 150–240 marynarzy i oficerów. Do załogi należało około 35 żołnierzy piechoty morskiej. Wyporność okrętu według standardów Royal Navy wynosiła od 450 do 550 ton. W latach 1773–1785 wybudowano 27 takich jednostek. Pierwsza, „Siren”, służyła tylko 4 lata, ostatnia, „Lapwing”, pływała 38 lat. Wszystkie zbudowane zostały z drewna dębowego. Obraz przestawia fregatę po przebudowie kadłuba na początku XIX w.